ERFGOUD

Grote Markt

Baltus, Georges (Richard Michel Guillaume) Marie, kunstenaar

Telg uit de ondernemersfamilie Baltus (o.m. koloniale waren) en gekend kunstschilder

70 jaar Bloesemfeesten

De eerste bloesemwijding vond plaats in 1951 en dit belangrijk traditioneel gebeuren voor de fruitstreek is uitgegroeid tot een topevenement.

Archiefkisten stadhuis

In het gerenoveerde stadhuis op de Grote Markt staan links en rechts naast de voordeur twee gerestaureerde archiefkisten opgesteld en ext...

Baltus, Louis (Henri), nijveraar

Samen met zijn broer Richard bouwde Louis Baltus in Sint-Truiden een imperium uit van koloniale warenhandel, met magazijn aan het station en koffiebranderij

Beiaardklanken en biggengeschreeuw

De auteur van 'Brave New World' beschreef Sint-Truiden in zijn novelle "Uncle Spencer"

Bloesemzegening

De bloesemwijding in Sint-Truiden Het ontstaan van de traditionele bloesemwijding  moeten we situeren in de religieuze sfeer van de nao...

Brandende bokkenrijders

In 1784 werden twee 'bokkenrijders' op de brandstapel terechtgesteld wegens brandstichting op de Zepperenweg

Bronckaers, Oscar (Jean Pierre), kunstschilder

Gekend voor zijn Kempische industrielandschappen, maar beschouwd als echte Truienaar

Burgemeesters

Burgemeester In het stadhuis op de Grote Markt is in 2016 een ‘Wall of Fame’ geplaatst met de portretten van alle officiële burgemeeste...

Burgerhuis

Classicistisch breedhuis van twee traveeën en oorspronkelijk drie, thans drie en een halve bouwlaag onder zadeldak (mech...

Cartuyvels, (Marie Guillaume) Clément, burgemeester

Clement Cartuyvels leidde de stad tijdens de bloeiende Belle Epoque, maar maakte ook de Eerste Wereldoorlog mee

Clerinx, Jean Arnold, orgelbouwer

Sint-Truiden 03.08.1816   1898  ongehuwd  Familie uit Halmaal, sinds 1737 in Sint-Truiden. Zoon van jenevers...

Collegiale kerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart

Gotische en neogotische kerk, met haar volume het oostelijk gedeelte der markt beheersend. Eerste kerk gebouwd door abt A...

De 12e man

De 12de man (Komaan Sintruin, Komaan Sintruin, Komaan Sintruin, Komaan Sintruin ….) Refrein: Canarie, de hele stad roept hier weer Cana...

De Geneffe, Henri Eugène, drukker

Actief als winkelier, uitgever van reclameblad en religieuze brochures

De grote "calvalcades" tussen de twee oorlogen

Bij de her-intrede van abt Knaepen in 1791, eerder door de Luikse revolutionnairen naar Frans voorbeeld op de vlucht gejaagd, werden spotten...

De Jongh, (Jean) Guillaume, schepen

Schepen die om zijn grote verdienste in de uitbouw van de stad in de Belle Epoque in 1906 een straatnaam kreeg

De Raadsvriend op Schurhoven

de Raadsvriend op Schurhoven Naar aanleiding van de viering van 3 X 11 jaar Orde van de Commeduur besloten de toenmalige Opper en leden van ...

Een korte geschiedenis van Sint-Truiden

Een korte geschiedenis van Sint-Truiden Trudo Er zijn weinig steden waarvan het ontstaan en de vroege ontwikkeling zo goed kan gevolgd worde...

Een marmeren buste voor de oud-burgemeester

Clement Cartuyvels  was de zoon van een zeepfabrikant op de Grote Markt en neefje van burgemeester Guillaume Vanvinckenroy . Hij d...

Foucart, (Jean Joseph) Achille, architect

Brussel 29.03.1872   Verviers 27.06.1952   Armande Baiwir  Zoon van herbergier Joseph van Sint-Gilis en Mélanie...

Fruit onder de douche

Fruit onder de douche Bang van studenten met zeeppoeder, bang van water met veel kalk, bang van roekeloze chauffeurs… uiteindelijk belandd...

Fruitoogstfeesten

De Fruitoogstfeesten een evenement met steun van de lokale economie Op 4 juli 1948 was er een eerste officieel fruit-programma met H. Mis in...

fruitteelt onder vuur

Het is normaal dat een exportgerichte en weersafhankelijke teelt niet alle hefbomen in handen heeft. De fruitteelt in Haspengouw ondergaat de evolutie zoals bacterievuur, strengere sociale controle, verbod op groeiremmende middelen, de Russische perenboycot, de vroege vorst, de hagelbuien? en wapent zich zo goed mogelijk hiertegen. Het woord "uitdaging" staat de fruitteler op het lijf geschreven. Overproductie en aanvoer uit lage loonlanden zijn een constante dreiging.

Grote Markt

Met een oppervlakte van ruim 2 hectare is het marktplein van Sint-Truiden, na dat van Sint-Niklaas, het grootste van België. Dat op deze plaats een groot plein ontstond, komt omdat ten zuiden van de abdij enkele belangrijke wegen samenkwamen. Omstreeks 1060 verkreeg de nederzetting het handels- en marktrecht, zodat deze ruimte voor de abdij zich ontwikkelde tot handelsplein.Rondom het marktplein staan vele mooie patriciërshuizen met een kern die soms uit de 17de eeuw dateert. De meeste zijn echter verbouwd in de 18de en vooral in de 19de eeuw. Vroeger hadden deze huizen een naam. Dit is nog steeds het geval met het huis nummer 54 aan de westzijde van de markt. Op een gevelsteen lezen we: 'In den Bonten Osch - anno 1760'. Aan dezelfde kant van de markt staat een imposant classicistisch dubbelhuis (nr. 45), 'De vier Heemskinderen' uit de 18de eeuw, met een opvallend driehoekig fronton. Een mooi fronton met jachtattributen en rank¬werk siert het huis nummer 20, 'De gulden lelie' aan de zuidzijde van de markt.

Grote Markt

Grote Markt Het Sint-Truidense marktplein is zo groot dat het vrijwel de hele marktactiviteit voor zijn rekening nam. Daar werden van in de...

Grote Markt 16, Voetboghenhuis

De huisnaam verwijst naar het Ancien Regime lokaal van de schutterij. Het oorspronkelijke in 1647 gedateerde gevelteken verhuisde bij de huidige nieuwbouw naar het pand Minderbroedersstraat 4. Het huidige burgerhuis in eclectische stijl werd eind 19de eeuw gebouwd, met neobarokke elementen. Bakstenen gebouw met een gevelparement van arduin en Franse steen. De eerste bouwlaag is volledig van arduin, met een sokkel voorzien van twee keldergaten. Penanten opgevat als geblokte pilasters; cartouches, diamantkopmotieven en andere ornamenten op panelen onder de kroonlijst, op kapitelen en sokkels. De eerste bouwlaag wordt gemarkeerd door de merkwaardige venstervorm, de tweede door een gevelbreed, rechthoekig balkon met een ijzeren hek tussen hardstenen balusters, de derde door de hardstenen balustrades van de vensters en panelen onder de kroonlijst. Bovenop is er een mansardedak met twee oeils-de-boeuf.

Grote Markt 19, De Roos

De huisnaam is reeds vermeld in de lijst van parochianen van OLV-kerk uit 1635. In de 19de eeuw was het huis van de familie Van Horen. In het naastgelegen huis in renaissancestijl met uithangbord De Olifant had Baltus, een notariszoon uit Kanne, zich gevestigd en een kruidenierszaak uitgebouwd die onder de zonen Louis en Richard uitgroeide tot een waar imperium. Richard Baltus huwde met buurmeisje Emerence Van Horen en ging na het huwelijk wonen in De Roos, toch bleef Emerence de stoffenwinkel daar zelfstandig besturen. Zij kregen drie kinderen: Georges, een artistiek wonderkind die gevierd kunstschilder werd, Margueritte die huwde met Norbert Nijs, zoon van een bevriende familie textielondernemers uit Kortrijk, en de veertien jaar jongere Raymond. De kinderen Nijs verbleven tijdens de vakanties vaak bij de grootouders In de Roos, waar hun oom Georges, docent aan de academie in Glasgow, dan ook verbleef. Via deze Britse connecties leerde Maria Nijs Aldous Huxley kennen, met wie ze ook huwde. Huxley verbleef vaak In de Roos. Naast andere werken schreef hij er de Novelle Uncle Spencer, dat zich in Sint-Truiden afspeelt, weliswaar onder de benaming Longres.

Grote Markt 20, De Gulden Lelie

Oorspronkelijk waren dit twee 17de-eeuwse diephuizen, zoals aan de achtergevels nog duidelijk herkenbaar is. De huisnaam 'In die Gulden Lelie' wordt reeds vermeld in de lijst van parochianen van OLV-kerk in 1635, volgens dezelfde lijst heette het andere oorspronkelijke huis 'Den cleynen Engel'. Eind 18de eeuw werd het pand met het naastliggende samengevoegd achter een neo-classicistische monumentale gevel met fronton. Onder de naam 'De Olifant' had Guillaume Baltus, een notariszoon uit Kanne, en zijn Maastrichtse echtgenote Hubertine Damen hier een kruidenierszaak. Onder de zonen Louis en Richard groeide deze onderneming uit tot een waar imperium in koloniale waren. Richard huwde met buurmeisje Emerence Van Horen en ging in het ouderlijke huis Van Horen 'De Roos' wonen. Na het overlijden van vader Guillaume in 1876 bleef dit het woonhuis van Louis Baltus met de winkel 'De Olifant'.

Grote Markt 45 De Vier Heemskinderen

Zogenaamd huis 'De Vier Heemskinderen' is een imposant classicistisch dubbelhuis van vijf traveeën en drie bouwlagen onder een leien schilddak, uit eind 18de eeuw. Bakstenen gebouw waarvan de eerste bouwlaag voorzien is van een kalkstenen parement. Smalle kalkstenen hoekpilasters en een dito kroonlijst waarboven een driehoekig fronton, met een reli met engeltjes in tufsteen als timpaanvulling. Rechthoekige vensters in een vlakke kalkstenen omlijsting met smalle druiplijst en recentere lekdrempels; de bovendorpels van de tweede bouwlaag zijn opgenomen in een doorlopende band en een rechthoekig balkon met hardstenen balustrade in de middentravee. De benedenverdieping is, evenals de balustrades van de tweede bouwlaag van latere datum. Oorspronkelijk was dit de Bank van Sint-Truiden, later via overnames en fusies Bank Brussel Lambert en via dezelfde weg vandaag ING-Bank.

Grote Markt 50

Diephuis van drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (kunstleien), voorzien van een neo-traditionele schoudergevel uit begin 20ste eeuw, doch met achterliggend een oudere kern. Gecementeerde banden en gesmeed ijzeren muurankers. Rechthoekige vensters met gecementeerde ontlastingsbogen. Rechthoekig balkon met gesmeed ijzeren hek over de tweede bouwlaag. Verbouwde begane grond. Op de foto, tijdens de slopingswerken van café du Tribunal op de hoek van de toen nog kleine Zoutstraat, is het volledige diephuis duidelijk zichtbaar.

Grote Markt 54 In den Bonten Osch

Fraai classicistisch breedhuis van twee traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak met kunstleien. Een prettige voorstelling van een liggende os en opschrift ANNO IN DEN BONTEN OSCH 1760 op de borstwering van de tweede bouwlaag geeft de datering. Deze tweede bouwlaag heeft getoogde vensters ingeschreven in een rechthoekige kalkstenen omlijsting met riemprofiel en rocaillesluitstenen. Tussen de tweede en derde bouwlaag is er een zware geprofileerde kordonlijst met rocaillemotief in het midden. In het midden van de 19de eeuw was hier de drukkerij J.F. Joachims-Claes gevestigd, uitgever van de weekbladen 'De Waarheidsvriend' en vanaf 1849 'De Eendracht der provincie Limburg'.

Grote Markt Algemeen

Het Sint-Truidense marktplein is zo groot dat het vrijwel alle marktactiviteiten voor zijn rekening nam. Bij de officiële straatnamen is er enkel de Grote markt en de Houtmarkt, voor deze laatste zou de naam overigens niet verwijzen naar verkoopactiviteiten van hout. Op de Grote markt werden van in de middeleeuwen allerlei markten gehouden: een 'corenmerckt', 'veschmerckt', 'keesmerckt', 'oeftmerckt' (groenten en fruit), 'koyenmerkt', 'kruykenmerckt', enz… Toch duiken ook wel plaatsnamen op die afgeleid zijn van marktactiviteiten. Dat is vooral het geval op het noordelijke deel van de markt, achter het stadhuis, nu ook wel Groenmarkt genoemd. Dat gedeelte is pas in de 19de eeuw een open plein geworden. Tot de bouw van het huidige stadhuis (1750-1755) waren er huizen tegen de hal gebouwd en tussen stadhuis en OLV-kerk stonden tot 1821-1824 enkele huizen en de klerkenkapel. Ten noorden daarvan, waar nu de mooie fontein is, bevond zich het kerkhof van OLV-kerk. Een aantal truienaren wonen volgens de vensterbelasting van 1644 dan ook op de 'Schaepsmerck', 'Perdemerck', 'Coremerck', 'Lentmerck', 'Keesmerck' of de 'Hinnemerck'. Rond 1800 blijven alleen de 'Merckt', 'Graenmerckt' en 'Botermerckt'. Toch werd ook in de 17de en 18de eeuw de voorkeur gegeven aan één benaming: de Markt. Toen in 1635 de pastoor van OLV-kerk al zijn parochianen optekent, wonen die van voor en achter het stadhuis allemaal In Foro, op de Markt. Het gebruik van één plaatsnaam heeft er ook meet te maken dat sommige activiteiten verdwenen of verplaatst werden, waarna de plaatsnaam ook verdween. Zo werd de kruikenmarkt (aan de afgesloten Kruikensteeg) vervangen door een 'kiekemerkt' en vindt men in de jaren 1930 in krantenadvertenties adresaanduidingen als Lamberts op de Kiekenmarkt. Tenslotte is er nog de Mèèn, jarenlang gespeld als Mein, hoewel het verwijst naar een vismarkt, de opvolger van de vismijn in de Hal. In 1852 duidde de gemeenteraad de ruimte gelegen voor de tuin , die Vrijthof wordt genoemd en die behoort bij het bisschoppelijk seminarie aan als standplaats voor de vishandelaars. Het pleintje werd dan ook in het begin 'Vischmarkt', maar later 'Mèèn' genoemd. Na het afbreken van de huizen tegen seminarietoren in 1901 verloor de Mijn zijn plein-karakter. De historische huizen rondom de Grote markt lijken vandaag bijna allen breedhuizen uit de late 18de of 19de eeuw, met andere woorden met de daknok evenwijdig aan de straat. Achter deze gevels, met soms zeer grote ingrepen in de structuur van de huizen en hier en daar samenvoeging van aanpalende huizen, gaan vaak oudere diephuizen schuil. Dat hoeft niet te verwonderen. De Grote Markt was de toplocatie en dus was grond en al zeker gevelbreedte duur, waardoor gekozen werd voor diephuizen.

Hakselaar uit het vml. Hoevemuseum Sint-Truiden

Hakselmachine of toestel met een manueel aandrijfmechanisme voor het snijden van stro, gras of maïsgroen. Het grote vliegwiel bezorgde vold...

Halfzuiltje uit de grafkapel van Trudo

Fragment van halfzuiltje in maaskalksteen toegeschreven aan de grafkapel van de heilige Trudo (+693), stichter van het klooster en n...

Handdrukpers drukkerij Moreau

Notities over het huis Moreau, drukker-uitgever te Sint-Truiden n.a.v. de schenking van een handdrukpers Moreau aan het stadsbestuur, m...

Herdenkingsmonument Wereldoorlogen I en II op het Sint-Martenplein

Herdenkingsmonument Wereldoorlogen I en II op het Sint-Martenplein Victor De Haen ontwierp het oorlogsmonument op het Sint-Martenplein. De ...

Het Heilig Hartplein, tussen hoofdkerk en terrasjes

Oorspronkelijk was hier het zuidelijk deel van het kerkhof rond de hoofdkerk, later één van de kleinere pleintjes aansluitend bij de Grot...

Het Sint-Martenplein, met één a

Binnen de oude stadskern ligt westelijk langs de Stapelstraat het Sint-Martenplein, zo genoemd naar de prominent aanwezige kerk, nu toegewij...

Het stadhuis van Sint-Truiden

Het stadhuis verenigt drie gebouwen: een hal die van buitenaf niet zichtbaar is, een hallentoren en een stadhuis. De eerste hal dateert van 1366. Niet toevallig lag ze op de scheidingslijn tussen de twee stadsdelen. Zo genoten abt en prins-bisschop van de inkomsten. De hal zoals ze bewaard bleef in de onderbouw van het stadhuis, kreeg haar huidig uitzicht in 1755. De renaissancegewelven, die de oorspronkelijke houten zoldering vervingen, werden in 1930 ontpleisterd en in 2010 opnieuw gerestaureerd en geverfd. Na de laatste restauratie kreeg het stadhuis ook opnieuw zijn oorspronkelijke rode kleur. Het interieur van het stadhuis heeft stucwerk in Lodewijk-XVI-stijl, uitgevoerd door de Luikse beeldhouwer-stukadoor A.Vivroux. De pijlers van de balkonzaal zijn versierd met bladslingers en motieven ontleend aan kunsten en ambachten. In de oude raadzaal valt een prachtige rococoschoorsteenmantel op, uitgevoerd in rode marmer, met erboven een schilderij van de Luikse schilder J.B. Coclers 'Vrede en Gerechtigheid'. De stookvloer bestaat uit op hun kant ingestoken leien, in stervorm gelegd. Het interieur van het stadhuis werd in 2011 volledig gerestaureerd en kreeg terug een meer oorspronkelijke indeling van voor de restauratie van 1934. Op de gelijkvloerse verdieping bevindt zich toerisme Sint-Truiden.

Huis De Pauw

Diephuis, gelegen op de hoek van de Korensteeg. Drie traveeën en drie bouwlagen onder lessenaarsdak (mechanische pannen)...

Huis De Rode Leeuw

Breedhuis in eclectische stijl, twee traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (Vlaamse pannen), gedateerd ANNO/1889 in ...

Huis De Rosencrans

Neoclassicistisch breedhuis van drie traveeën en drie bouwlagen onder zadeldak (mechanische pannen) met recente dakkapel...

Joris Vriamont

Joris ‘Vrijemond’, wasserijzoon uit de Zoutstraat In de jaren twintig schreef hij amper honderdvijftig bladzijden vol. Vooral voor zij...

Kermis in Sint-Truiden

KERMIS, EEN TRADITIE De laatste zondag van augustus is een hoogdag in Sint-Truiden. Het is de eerste zondag van de grote kermis en de da...

Korensteeg

Korensteeg Zoals alle oude steden heeft ook Sint-Truiden enkele straten die nooit aangepast werden aan het autoverkeer, enkel voorzien voor ...

Muurschilderingen Kerk Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaart

Muurschildering boven de gewelven in de noordelijke zijbeuk, oostmuur: engel met muziekinstrument, 14de eeuw. Voorstell...

Onze-Lieve-Vrouwekerk

Onze-Lieve-Vrouwekerk Een van de drie torens op de Grote Markt.  De Onze-Lieve-Vrouwekerk is de eerste parochiekerk die abt Adelardus I...

Op Verloren Maandag gebeurt het

Verloren Maandag groeide uit de traditie om net voor de veertiendaagse vasten, op vastenavond, alle bederfbare waren op te eten. We mogen sp...

Refugehuis Averbode

De stichting van het refugehuis van Averbode gaat terug tot de 13de eeuw. In de Franse tijd werd het ontruimd maar vanaf 1864 werd het complex betrokken door de zusters Ursulinen. De zuidgevel uit 1598 (kant Sluisberg) is een trapgevel, afgewerkt met mergelstenen speklagen en hoekkettingen. De oostgevel (langs de Naamsestraat) werd in 1555 gebouwd en is voorzien van mergelste¬nen speklagen. De noordelijke rijk versierde puntgevel is in renaissancestijl. Het is één van de vroegste renaissancekrul-gevels van het Maasland, met nog laatgotische kenmerken. In het midden van de gevel, in een mooie laatgotische nis, staat het 400 jaar oude beeld van Sint-Jan-de-Doper, patroonheilige van de norber-tijnenabdij van Averbode. Tussen twee fraaie vensters met gebogen frontons is een gevelsteen ingemetseld met het wapenschild van de bouwheer, abt Volders. Een gebogen kalkstenen fronton, met het wapenschild van de abdij van Averbode, bekroont het geheel.

Speelhoflaan - Veemarkt

Van oudsher vond alle marktactiviteit in Sint-Truiden plaats op de Grote Markt, deze was immers voldoende groot om alle markten te huisvesten. De varkens verhuisden eerst, 550 jaar geleden, naar de Minderbroedersstraat, die in de volksmond nog steeds 'Verrekesmerrek' heet. In 1960 keek men voor een nieuwe overdekte veemarkt eerst naar het terrein van de vroegere bioscoop Patria in de Capucienessenstraat, ooit het klooster van deze zusterorde. Uiteindelijk werd gekozen voor het ruime terrein langs de Cicindriabeek, palend aan het oude slachthuis. De beek werd ingekokerd voor een ruime parking. Samen met de moderne grote overdekte markthal werd ook het slachthuis vernieuwd. Zo bleef Sint-Truiden ook voor het vee marktplaats voor hetgeen het vruchtbare Haspengouw produceerde.

straatnamen

opsomming test

Strenge, geleerde heren op het 'schoon verdiep'

In de schepenzaal van het 18de-eeuwse stadhuis op de Grote Markt ontvangt het stadsbestuur nu voorname gasten en overheden om beleid te onde...

Trofeeën aan de muur: het luie landleven

In de oudheid werden in oorlog of jacht veroverde trofeeën aan een stok opgehangen. Dit motief ging een eigen leven leiden als allegor...

Trofeeën aan de muur: op handelsmissie

In de oudheid werden in oorlog of jacht veroverde trofeeën aan een stok opgehangen. Dit motief ging een eigen leven leiden als allegor...

Trudofeesten 1893, herdenking van 1200 jaar overlijden Trudo

Feest voor Sint-Trudo in 1893 In de tweede helft van de 19de eeuw groeide de stad sterk aan. De perikelen van de Franse Tijd waren voorbij,...

Trudofeesten 1984, een hart voor welzijn

Trudofeesten 1984: een hart voor welzijn Bij de editie 1984 hanteerde het comité een nieuw concept. Voor het eerst was een thema de rode dr...

Trudofeesten 1998

Trudofeesten 1998: de inhaaloperatie Onderschrift bij deze fotoNormaal moest er opnieuw zeven jaar gewacht worden na 1993, maar de vzw Sint-...

Trudofeesten 2005

Trudofeesten 2005: een cultuurfeest ! De editie 2005 kreeg enerzijds een sterke religieuze invalshoek en anderzijds werd het een gevarieerd ...

Trudofeesten 2019

Trudofeesten 2019 Opening Op vrijdag 23 november 2018 , de feestdag van de stichter van Sint-Truiden, werd het Trudojaar door de parochiefed...